Ngày 18/5, Sở Tư pháp thành phố Hà Nội tổ chức công bố quyết định về việc phê duyệt tổ chức đấu giá tài sản đủ điều kiện thực hiện hình thức đấu giá trực tuyến. Theo đó, Công ty Đấu giá Hợp danh số 5 – Quốc gia là tổ chức đấu giá tài sản đầu tiên trên cả nước được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đủ điều kiện thực hiện hình thức đấu giá trực tuyến theo quy định tại Luật Đấu giá tài sản năm 2016.
Tính ưu việt của hình thức đấu giá trực tuyến
Hình thức đấu giá trực tuyến Luật Đấu giá tài sản năm 2016 được Quốc hội Khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 2 ngày 17/11/2016 đã đánh dấu mốc quan trọng chính thức công nhận “đấu giá trực tuyến” là một trong những hình thức đấu giá được pháp luật bảo hộ bên cạnh những hình thức đấu giá truyền thống. Việc triển khai hình thức đấu giá trực tuyến trên thực tiễn là cần thiết, vì những lý do sau đây:
Một là, phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin vào cuộc sống là chủ trương của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn hiện nay. Việc ứng dụng công nghệ đã được thực hiện rộng rãi trên mọi lĩnh vực: Chính phủ điện tử, dịch vụ công trực tuyến, dịch vụ thuế điện tử, giáo dục điện tử, thương mại điện tử, Việt Nam cũng là một trong những nước có số lượng người dùng Internet cao trên thế giới. Đặc biệt, thời gian gần đây, Bộ Tư pháp đã và đang triển khai Cổng thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản. Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng hình thức đấu giá trực tuyến là phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước và hướng tới xu thế thương mại điện tử toàn cầu.
Hai là, thực trạng đấu giá tài sản hiện nay cho thấy, khi tìm kiếm thông tin về đấu giá tài sản, không khó để nhìn thấy những cụm từ như “quân xanh, quân đỏ” nhằm ám chỉ tình trạng thông đồng, dìm giá khi tham gia đấu giá hoặc nghiêm trọng hơn là những vụ việc gây rối, đe dọa, cưỡng ép người tham gia đấu giá nhằm đạt được những lợi ích nhất định của một số đối tượng, và những đối tượng này đã bị khởi tố vụ án vì những hành vi nói trên. Đấu giá trực tuyến là hình thức quan trọng làm hạn chế tối đa tình trạng thông đồng, dìm giá khi tham gia đấu giá.
Khi tham gia đấu giá trực tuyến, người tham gia đấu giá không nhất thiết phải đến cùng một địa điểm để tham gia đấu giá, thông tin về người tham gia đấu giá được bảo mật, hạn chế tối đa tình trạng thông đồng, dìm giá giữa những người cùng tham gia đấu giá.
Ba là, đấu giá trực tuyến không bị giới hạn về thời gian, không gian và vị trí địa lý. Người có nhu cầu mua tài sản có thể tiếp cận thông tin về tài sản; đăng ký và tham gia đấu giá từ bất cứ nơi nào trên thế giới mà chỉ cần có máy tính, điện thoại thông minh kết nối Internet. Vì vậy, việc tổ chức đấu giá sẽ không bị gián đoạn vì những lý do khách quan (ví dụ: dịch bệnh, thiên tai, …) giống như những cuộc đấu giá được tổ chức bằng hình thức truyền thống.
Với nhiều tính ưu việt vốn có, hình thức đấu giá trực tuyến được kỳ vọng sẽ mang lại một thị trường kinh doanh minh bạch và cạnh tranh lành mạnh. Chính vì vậy, trong giai đoạn hiện nay việc ghi nhận một tổ chức đấu giá tài sản có đủ các điều kiện được nhà nước cấp phép hoạt động đấu giá trực tuyến là việc làm hết sức cần thiết và cấp bách.
Điều kiện cần và đủ để tổ chức đấu giá trực tuyến
Tính ưu việt của hình thức đấu giá trực tuyến đến cộng đồng, xã hội dựa trên cơ sở ứng dụng Trang thông tin điện tử đấu giá trực tuyến với mục tiêu hướng tới thị trường đấu giá tài sản công khai, minh bạch, hạn chế tối đa sự can thiệp của các chuyên viên đấu giá. Đấu giá tài sản trực tuyến không giới hạn về không gian, số lượng người tham gia đấu giá, bảo đảm khách quan và công bằng.
Sở Tư pháp thành phố Hà Nội căn cứ vào điều kiện cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, nguồn nhân lực của các tổ chức đấu giá; theo đó đòi hỏi các tổ chức đấu giá tài sản phải có những chuyên gia giỏi về luật pháp, giỏi trong lĩnh vực công nghệ thông tin, có Đề án khả thi mới được xem xét phê duyệt.
Công ty Đấu giá Hợp danh số 5 – Quốc gia được đánh giá là tổ chức đáp ứng đầy đủ các điều kiện cần và đủ về đội ngũ nhân sự, về hệ thống hạ tầng kỹ thuật để có thể tổ chức thực hiện đấu giá trực tuyến. Công ty Đấu giá Hợp danh số 5 – Quốc gia cũng đã có những phương án, giải pháp kỹ thuật bảo đảm vận hành an toàn hệ thống kỹ thuật Trang thông tin điện tử đấu giá trực tuyến góp phần xây dựng thị trường đấu giá tài sản công khai, minh bạch và phát triển bền vững. Đây là bước đi tiên phong, khởi đầu trong các bước xây dựng chính phủ điện tử, xây dựng nền kinh tế số ở Việt Nam.
Một số yêu cầu quản lý nhà nước đối với tổ chức đấu giá trực tuyến
– Hình thức đấu giá trực tuyến là hình thức mới nên các tổ chức đấu giá trực tuyến mà đặc biệt là Công ty Đấu giá Hợp danh số 5 – Quốc gia, tổ chức đấu giá đầu tiên của Việt Nam phải bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin khách hàng, đối tác; chia sẻ hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin và kinh nghiệm đấu giá trực tuyến cho các đơn vị, tổ chức đấu giá trong toàn quốc để cùng thực hiện áp dụng hình thức đấu giá trực tuyến, góp phần bảo đảm tính công khai, minh bạch của các phiên đấu giá tài sản.
– Đối với Cục Bổ trợ Tư pháp – Bộ Tư pháp cần có hình thức tuyên truyền, phổ biến về tính ưu việt của mô hình tổ chức đấu giá trực tuyến, bởi đây là xu hướng tất yếu của nền kinh tế số; hướng dẫn các tổ chức đấu giá tiết kiệm kinh phí tổ chức đấu giá tài sản dựa trên cơ sở có sự phối hợp, chia sẻ dữ liệu hoặc dùng chung Trang thông tin đấu giá tài sản với Công ty Đấu giá Hợp danh số 5 – Quốc gia, tránh tình trạng thi nhau xây dựng đề án, thành lập tổ chức đấu giá tài sản trực tuyến nhưng lại không có tài sản để đấu giá hoặc không có thành viên tham gia đấu giá. Cần đẩy mạnh hình thức đấu giá trực tuyến trên cơ sở hướng dẫn, khuyến khích, tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật về đấu giá trực tuyến để các địa phương trong cả nước tham gia.
– Đối với Học viện Tư pháp cần đưa nội dung, chương trình về đấu giá trực tuyến vào hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ngành Tư pháp.
– Đối với các Sở Tư pháp địa phương, cần phổ biến tính ưu việt của hình thức đấu giá trực tuyến đến các địa phương trong triển khai thực hiện đấu giá tài sản nhà nước; tài sản phát mại;… phòng, chống hiện tượng nhũng nhiễu tiêu cực, “quân xanh, quân đỏ” trong tổ chức thực hiện đấu giá tài sản nhà nước.
i sản năm 2016.